تامین سرمایه و ریسک

تامین مالی یا فاینانس در ادبیات مالی به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن مدیران شرکت برای فراهم کردن منابع مالی لازم برای فعالیت‌های یک شرکت یا یک پروژه با استفاده از ابزارهای تامین مالی، اقدام به جمع‌آوری منابع مالی می‌کنند.

مدیران بنگاه های اقتصادی در عصر کنونی با توجه به محدودیت های منابع مالی به ویژه در عرصه تجارت جهانی و رقابت، تحت فشار فزاینده ای قرار دارند تا هزینه های عملیاتی و بهای تمام شده را کاهش دهند و کم هزینه ترین نوع ساختار سرمایه را برای انجام فعالیت های بنگاه اقتصادی در راستای افزایش ارزش بنگاه، پرداخت به موقع بدهی ها، تداوم فعالیت و حضور بیشتر در بازارهای داخلی و خارجی برگزینند. این فشارها معمولا از سوی گروه های مختلفی مانند سهامداران، مصرف کنندگان و سایر ذینفعان به مدیران بنگاهها وارد می شود. برای دستیابی به اهداف پیش گفته، راهبردهای مدیران، تامین منابع مالی مطلوب با کمترین هزینه برای رشد و توسعه اقتصادی فعالیت های بنگاه، افزایش سود و حداکثر سازی ثروت سهامداران می باشد.

تامین مالی، هنر و علم مدیریت وجه نقد است. هدف از تامین مالی، سرمایه گذاری، سودآوری،کاهش ریسک و برطرف کردن نیازهای اقتصادی و اجتماعی بنگاه است. سود ناشی از کسب و کار بنگاه، از عوامل مهم تداوم فعالیت بنگاه اقتصادی تلقی گردیده و منبع مهمی برای تامین مالی فعالیت های عملیاتی بنگاه در آینده است. شرکت های کوچک و بزرگ بسته به نیاز خود باید منابع تامین مالی مناسبی را انتخاب نمایند. چهار فاکتور اصلی که تعیین کننده منبع تامین مالی مناسب هر شرکتی هستند شامل ریسک، بازده، میزان سرمایه گذاری و افق زمانی سرمایه گذاری می باشد.

نکته قابل توجه در این بین این است که برای تعیین بهترین منبع جذب سرمایه برای یک کسب و کار، ابتدا باید ویژگی و شرایط آن کسب و کار را شناخت، سپس ویژگی های منابع تامین مالی را مورد بررسی قرار داد و سپس با تطبیق نیازها با منابع، بهترین منابع را برای هر یک از شرایط گوناگون یک کسب و کار مشخص کرد. شرایط و نیازهای یک کسب و کار مستقیماً به موقعیت آن، در چرخه عمر آن کسب و کار بستگی دارد.

انواع مختلف تامین مالی:

الف) تامین مالی شرکتی Corporate Financing:

تامین مالی شرکتی از طریق بازمهندسی ابزارها و اوراق متعارف متناسب با نیاز مشتریان، راهکارهای نوین مالی را ارائه می نماید. در این نوع تامین مالی تعهدات مالی شرکت در ترازنامه آن منعکس می گردد و منبع بازپرداخت تامین مالی صورت گرفته، دارایی های شرکت خواهد بود.

ب) تامین مالی پروژه Project Financing:

در تامین مالی پروژه هدف تامین منابع پروژه های بزرگ مقیاس و سودآور بر اساس عایدات آتی و با محوریت شرکت پروژه می باشد. در این روش، عایدات پروژه تنها منبع بازپرداخت دیون پروژه خواهد بود.

به عنوان یک تعریف کلی، تامین مالی پروژه ای عبارت است از تامین مالی با تعهد محدود یا بدون تعهد که منبع بازپرداخت تعهدات پروژه، درآمد حاصل از فروش تولیدات و سرمایه مربوط به طرح می باشد. این حالت مقبولیت بیشتری برای دستگاه های اجرایی دارد.

ج) مزایای تامین مالی پروژه:

نسبت اهرمی بالا

توسعه سرمایه گذاری ها در زیرساخت ها

مزایای مالیاتی

انتقال ریسک

تامین مالی خارج از ترازنامه

کاهش هزینه پروژه

افزایش ظرفیت وام گیری

ارزیابی کفایت محور

محدودسازی و توسعه ریسک شفافیت

د) تامین مالی ساختار یافته Structured Financing:

زمانی که تامین مالی از طریق روش های متعارف جهت برطرف کردن نیازهای تامین مالی مشتریان امکان پذیر نیست لازم است که برای این نیازها محصولات و تکنیک های جدیدی مهندسی شوند تا از این طریق محصول یا فرایندی سفارشی ارائه گردد.

ه) تامین مالی ترکیبی Hybrid Financing:

با وجود مکانیزم های فوق به دلیل پویایی های موجود و عدم پاسخگویی این ساختارها به طور مستقل، نوع دیگری از تامین مالی تحت عنوان تامین مالی ترکیبی وجود دارد که با هدف استفاده از توان مضاعف ساختارهای فوق، طراحی و مهندسی می گردد. تامین مالی ترکیبی را می توان ترکیبی از ساختارهای تامین مالی شرکتی ، پروژه ای و ساختاریافته دانست که جهت بهره گیری از مزایای تمامی انواع ساختار تامین مالی، مورد استفاده قرار می گیرد.