انواع سبک‌های مدیریت در سازمان‌ها
مدیر کیست؟
موفقیت در هر کسب و کاری به رهبری قوی و موثر بستگی دارد. مدیر، شخصی حرفه‌ای است که در یک سازمان، نقش رهبری را به عهده می‌گیرد و افرادی را به عنوان کارمند هدایت و مدیریت می‌کند.
یکی از ویژگی‌های مشترک مدیران، توانایی رهبری و تشویق اعضای تیم برای دستیابی به اهداف سازمانی است. این توانایی در ایجاد هماهنگی و اثربخشی در تیم‌ها بسیار اهمیت دارد. توسعه مهارت‌های مدیران به سمتی که این افراد بتوانند چالش‌ها و تغییرات متناسب با محیط کسب و کار را مدیریت کنند، برای موفقیت سازمانی بسیار حیاتی است. همچنین، مدیران باید توانایی‌های خود را در ارتباطات بالا، حل مسائل، و اتخاذ تصمیمات استراتژیک نشان دهند.
هر سازمان ممکن است نیازها و خصوصیات خاص خود را در انتخاب و نقش‌آفرینی مدیران داشته باشد. انواع مختلف مدیریت ممکن است شامل مدیران عملیاتی، مدیران منابع انسانی، مدیران بازاریابی و مدیران مالی باشد که هرکدام به طور خاص در زمینه‌های مختلفی از عملکرد سازمان مشغول به کار هستند. در این مقاله از کلینیک فوق تخصصی کسب و کار گلچین علاوه بر وظایف مدیران به انواع سبک‌های مدیریتی می‌پردازیم و در مورد مدیران سمی در سازمان‌ها صحبت می‌کنیم و در آخر، راه حل مدرن در برابر چالش‌های ناشی از این نوع مدیـریت را عنوان می‌کنیم.
وظایف و مسئولیت‌های مشترک همه مدیران
مدیر نقشی استراتژیک در سازمان دارد و مسئولیت‌های متعددی بر عهده دارد. هر مدیر بسته به حوزه ای که فعالیت می‌کند مسئولیت‌های مختلفی دارد.
وظایف و مسئولیت‌های مشترک همه مدیران شامل موارد زیر می‌شود:
برنامه‌ریزی و استراتژی:
تعیین اهداف سازمان و برنامه‌ریزی برای دستیابی به آنها.
توسعه و اجرای استراتژی‌ها برای بهبود عملکرد و ارتقاء موفقیت سازمان.
سازماندهی و هماهنگی:
تخصیص منابع و تعیین وظایف به اعضای تیم.
ایجاد هماهنگی در سازمان و ارتباطات کاری مؤثر.
رهبری و الهام بخشی:
الهام بخشی به اعضای تیم و ایجاد انگیزه برای دستیابی به اهداف.
ارتقاء فرهنگ کاری مثبت و توسعه مهارت‌های تیم.
نظارت و ارزیابی:
نظارت بر پیشرفت اعضای تیم و ارزیابی عملکرد آنها.
ارائه بازخورد سازنده و ایجاد برنامه‌های بهبود.
تصمیم‌گیری:
ایجاد تصمیمات استراتژیک و اجرایی در مواجهه با چالش‌ها و فرصت‌ها.
مدیـریت ریسک و تصمیم‌گیری در شرایط پیچیده.
مدیریت ارتباطات:
برقراری ارتباط مؤثر با اعضای تیم، سطوح مختلف سازمان و سایر ذینفعان.
مدیـریت ارتباطات خارجی و داخلی.
مدیریت منابع انسانی:
انتخاب، آموزش، و توسعه کارکنان.
مدیـریت روابط کاری، مشکلات کاری و ایجاد محیط کاری سالم.
مدیریت زمان و منابع:
بهینه‌سازی استفاده از منابع مالی، فنی و انسانی.
مدیـریت زمان به منظور دستیابی به اهداف مشخص.
مدیریت تغییر:
مواجهه با تغییرات در محیط کسب و کار و ایجاد استراتژی‌های مدیـریت تغییر.
ارتقاء توانایی سازمان در مقابله با تغییرات.
مدیران می‌توانند در سطوح مختلف سازمان، از مدیران ارشد تا مدیران میانی و عملیاتی، نقش داشته باشند. همچنین، نوع و ویژگی‌های دقیق وظایف مدیران ممکن است بسته به نوع صنعت، اندازه سازمان و ساختار سازمانی متفاوت باشد.
انواع سبک های مدیریتی
انواع مختلف سبک‌های مدیریتی تأثیر زیادی بر اداره سازمان و تعامل با اعضای تیم دارند. این سبک‌ها ممکن است با توجه به شخصیت، فرهنگ سازمانی و شرایط محیطی مختلف باشند. در ادامه به برخی از انواع سبک‌های مدیریتی و ویژگی‌ها، مزایا و معایب آنها اشاره می‌شود:
سبک مدیریت اقتدارگرا:
ویژگی‌ها: تصمیم‌گیری مرکزی، اقتدار بالا، کنترل شدید.
مزایا: تصمیمات سریع، اجرای موثر، راهبری قوی.
معایب: کمبود اشتراک‌گذاری قدرت، کاهش انگیزه کارکنان.
سبک مدیریت دموکراتیک:
ویژگی‌ها: مشارکت گروهی در تصمیم‌گیری، انعطاف‌پذیری.
مزایا: افزایش انگیزه، تصمیمات بهبود یافته، ایجاد تعهد.
معایب: فرآیند تصمیم‌گیری زمان‌برتر، ممکن است در برخی مواقع به تعارض منجر شود.
سبک مدیریت تفویضی:
ویژگی‌ها: اختیارات بالا به اعضای تیم، اعتماد به توانمندی‌ها.
مزایا: توسعه مهارت‌ها، افزایش مسئولیت، ایجاد انگیزه.
معایب: احتمال کاهش کنترل مدیر، نیاز به اعتماد به اعضای تیم.
سبک مدیریت هماهنگی:
ویژگی‌ها: توجه به ارتباطات بین اعضای تیم، ایجاد هماهنگی.
مزایا: افزایش هماهنگی، کاهش تنش، ایجاد محیط کاری مثبت.
معایب: ممکن است در مواقعی به تصمیم‌گیری کند منجر شود.
سبک مدیریت تحول‌آفرین:
ویژگی‌ها: تاکید بر نوآوری، مدیـریت تغییر.
مزایا: ایجاد انعطاف‌پذیری، تشویق به نوآوری، مقابله با تغییرات.
معایب: ممکن است مقاومت به تغییر ایجاد کند، نیاز به استراتژی‌های مدیـریت تغییر.
مدیران معمولاً بر اساس موقعیت و خصوصیات مختلف از ترکیب مختلفی از این سبک‌ها استفاده می‌کنند. همچنین، توانمندی در تطبیق با موقعیت‌ها و انتخاب سبک مدیریتی مناسب به نیازهای سازمان و اعضای تیم بستگی دارد.
مدیریت سمی چیست؟
مدیریت سمی به عنوان یک سبک مدیریتی، شامل رفتارها و رویه‌های مدیران است که به طور غیرسازنده و ناسازگار با ارزش‌ها و اصول اخلاقی بر اعتماد، انگیزه و عملکرد کارکنان تأثیر می‌گذارد. در این نوع مدیـریت، مدیران به طور مستقیم یا غیرمستقیم از روش‌های نامناسب برای اداره و کنترل تیم‌ها و کارکنان استفاده می‌کنند.
- ویژگی‌های مدیریت سمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سرزنش‌های نامناسب: مدیران ممکن است از سبک‌های سرزنش‌آمیز و توهین‌آمیز برای کارکنان استفاده کنند، که این می‌تواند به آسیب روحی و احساسات منفی افراد منجر شود.
نقدهای مداوم: مدیران ممکن است به جای ارائه بازخورد سازنده، به صورت مداوم و بدون هدف نقدها و انتقادهای منفی ارائه دهند، که این امر می‌تواند اعتماد به نفس کارکنان را تخریب کند.
رفتارهای خودخواهانه: مدیران ممکن است به نحوی که تنها به منافع شخصی خود توجه داشته باشند، عمل کنند و از تعامل و همکاری با تیم خود باز بمانند.
فراموش کردن اصول اخلاقی: مدیران ممکن است از اصول اخلاقی کاربردی در محیط کار دور بشوند و تصمیمات ناسازگار با این اصول را اجرا کنند.
مدیریت سمی به طور زیادی تأثیرات منفی بر محیط کار، ارتقاء استعدادهای افراد و افزایش عملکرد سازمانی دارد. مدیـریت سمی معمولاً منجر به افزایش استرس، کاهش رضایت شغلی و افت انگیزه، افزایش استعفاء‌ها و خروج افراد ماهر از سازمان می‌شود. برعکس سبک‌های مدیریتی مثبت، مدیریت سمی معمولاً منجر به ایجاد یک محیط کار ناپایدار و ناخوشایند می‌شود.
مدیریت سمی یا “سبک مدیـریت سمی” به وضعیتی اشاره دارد که مدیر یا رهبر سازمان به نحوی عمدی یا غیرعمدی، با رفتارها یا اقدامات خود، اثر منفی بر محیط کار و اعضای تیم می‌گذارد. در مقابل، مدیـریت سالم و مؤثر به ارتقاء همکاری، الهام بخشی و ایجاد یک محیط کاری سازنده تاکید دارد.
تاکتیک‌های برخورد با مدیریت سمی
برخورد با مدیریت سمی می‌تواند چالشی باشد، اما استفاده از تاکتیک‌های مناسب می‌تواند به بهبود محیط کاری کمک کند. در اینجا چند تاکتیک برخورد با مدیریت سمی آورده شده است:
آگاهی از حقوق و وظایف: اطمینان حاصل کنید که شما به عنوان کارمند حقوق و وظایف خود را می‌شناسید. اگر مدیـریت سمی به نحوی باعث نقض حقوق شما شده باشد، با داشتن اطلاعات کامل می‌توانید در مقابل رفتارهای ناسازگار دفاع کنید و درخواست تصحیح وضعیت کنید.
ارتباط با همکاران: به اشتراک گذاشتن تجربیات با همکاران و ایجاد شبکه ارتباطی محیط کاری می‌تواند کمک کند. اگر بسیاری از افراد با مشکلات مشابه روبرو هستند، اقدام گروهی می‌تواند تأثیربخش باشد.
مستندسازی رفتارها: هر زمان که با رفتارهای مدیریت سمی مواجه می‌شوید، سعی کنید آن را مستند کنید. ثبت ایمیل‌ها، یادداشت‌ها یا سوابق مکالمات می‌تواند به شما در صورت نیاز به اثبات مواضعتان کمک کند.
مشارکت در ارتقاء محیط کاری: شرکت در فعالیت‌ها یا گروه‌هایی که به ارتقاء محیط کاری اختصاص دارند، می‌تواند تأثیرگذار باشد. اگر تغییر مدیریت مدنظر است، مشارکت فعّال می‌تواند بهبودی را شتاب بخشد.
ملاقات با مدیران بالاتر: در صورتی که تلاش‌های حل مشکل با مدیر مستقیم نتیجه ندهد، امکان دارد که با مدیران بالاتر یا دپارتمان منابع انسانی ملاقات کنید تا موضوعات را مطرح کرده و راهکارهای ممکن را بررسی کنید.
مراجعه به دپارتمان منابع انسانی: در صورت نیاز، از خدمات دپارتمان منابع انسانی برای مشاوره و راهنمایی استفاده کنید. آنها ممکن است بتوانند راهنمایی‌های لازم را فراهم کنند.
در هر صورت، مهم است که تاکتیک‌های انتخابی شما با شرایط و محیط کاری خاص شما مناسب باشند.
راه حل؛
مدیریت مدرن در برخورد با چالش‌ها و فرصت‌های محیط کسب و کار
رهبری توزیع شده به عنوان یک الگوی مدیریت مدرن در برخورد با چالش‌ها و فرصت‌های محیط کسب و کار به شمار می‌رود. این الگو به جای تمرکز تصمیم‌گیری در دست‌های مدیران بالاتر، تاکید دارد که هر فرد در سازمان می‌تواند نقش رهبری داشته باشد و مشارکت فعال اعضای تیم را ترویج کند. برخلاف ساختارهای سنتی و اقتدارگرا، رهبری توزیع شده به معنای ایجاد یک فرهنگ سازمانی است که افراد از توانمندی‌ها و تجربیات همدیگر بهره‌مند شوند و مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها افزایش یابد.
این رویکرد به ایجاد ارتباطات باز و انعطاف‌پذیری بیشتر در سازمان کمک می‌کند. اعضای تیم از توانمندی‌ها و دیدگاه‌های همدیگر بهره‌مند شده و مسئولیت‌ها و وظایف به شکل گسترده‌تری توزیع می‌شوند. این الگو در طول زمان به ایجاد اثربخشی و کارایی بیشتر در سازمان کمک کرده و باعث تشویق نوآوری و تعامل درون سازمانی می‌شود.
همچنین، توسعه مهارت‌های ارتباطی و تعاملی نقش مهمی در این الگو دارد، زیرا تواصل و هماهنگی بین اعضای تیم و ایجاد یک محیط باز کلیدی برای موفقیت آن است.
منابع:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!